Vi khuẩn kháng kháng sinh, nguy cơ mới cho sức khỏe dân Việt

Bạn có biết rằng những loại thuốc kháng sinh từng được coi là “vũ khí thần kỳ” chống lại bệnh tật đang dần mất đi hiệu quả? Vi khuẩn kháng kháng sinh, hay còn gọi là “siêu vi khuẩn,” đang ngày càng trở nên nguy hiểm và đe dọa sức khỏe của hàng triệu người Việt Nam. Vậy tại sao lại có tình trạng này và chúng ta phải làm gì để đối phó? Hãy cùng Medpro khám phá chi tiết về kháng sinh và vi khuẩn kháng thuốc trong bài viết.

Tổng quan về kháng kháng sinh

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, kháng kháng sinh là tình trạng khi vi sinh vật như vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng tiếp tục phát triển ngay cả khi có sự hiện diện của thuốc kháng sinh. Điều này khiến các liệu pháp điều trị thông thường trở nên vô hiệu. Đồng thời, việc điều trị các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, hay các bệnh lây truyền qua thực phẩm trở nên khó khăn và nguy cơ tử vong cao hơn.

Việt Nam hiện là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ tình trạng kháng thuốc, không chỉ gây thiệt hại về sức khỏe mà còn tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội.

Nguyên nhân gia tăng vi khuẩn kháng kháng sinh tại Việt Nam

Tỷ lệ kháng thuốc ở Việt Nam nằm trong nhóm cao nhất thế giới, chủ yếu do việc lạm dụng và sử dụng kháng sinh không đúng cách. Theo báo cáo của WHO tại Việt Nam, có ba nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng vi khuẩn kháng kháng sinh:

1. Phân phối thuốc kháng sinh mà không cần đơn thuốc: Bằng chứng cho thấy 88 – 97% các cửa hàng bán thuốc kê kháng sinh mà không có đơn thuốc của bác sĩ mặc dù điều này đã bị cấm theo luật pháp Việt Nam.
2. Sử dụng không phù hợp thuốc kháng sinh: Một nghiên cứu tiến hành tại các bệnh viện Việt Nam cho thấy một phần ba số bệnh nhân nội trú đã sử dụng thuốc kháng sinh không hợp lý trong quá trình nhập viện.
3. Lạm dụng kháng khuẩn và quá mức: Tại Việt Nam, kháng sinh chiếm hơn 50% các thuốc dùng cho người và thông thường được bán tại các nhà thuốc cộng đồng.

Hội thảo Tổng kết nghiên cứu V-RESIST cũng ghi nhận 79% trường hợp sử dụng kháng sinh tại bệnh viện vượt mức khuyến cáo của Bộ Y tế. Theo Viện Y khoa Woolcock, tỷ lệ người dân tự mua kháng sinh không theo đơn tại Việt Nam là 62%, cao hơn hẳn so với các quốc gia khác như Trung Quốc (36%), Indonesia (17%), Ấn Độ (18%) và Anh (3%).

Việc sử dụng thuốc không kiểm soát này khiến vi khuẩn kháng thuốc phát triển nhanh chóng, buộc Việt Nam phải dùng đến các loại kháng sinh thế hệ 3 hoặc 4, trong khi nhiều quốc gia khác vẫn kiểm soát được bệnh chỉ với kháng sinh thế hệ đầu tiên.

Sử dụng không đúng liều lượng dẫn đến gia tăng vi khuẩn kháng kháng sinh tại Việt Nam. Nguồn: TTYK Phước An

Hậu quả của kháng thuốc tại Việt Nam

Lạm dụng kháng sinh không chỉ gây tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng mà còn tạo ra gánh nặng kinh tế lớn. Theo Giáo sư Greg Fox từ Đại học Sydney, nếu tình trạng này không được kiểm soát, đến năm 2050, kháng thuốc có thể ảnh hưởng đến 10 triệu người mỗi năm và gây thiệt hại lên tới 100 triệu USD.

Việc sử dụng kháng sinh sai cách và không đúng liều đã khiến Việt Nam xếp thứ 11 trên toàn cầu về tiêu thụ. Trong đó, 71% kháng sinh được sử dụng cho vật nuôi và 28% dành cho con người. Tình trạng lạm dụng này đã đẩy nhanh quá trình kháng thuốc, dẫn đến kéo dài thời gian nằm viện, gia tăng chi phí điều trị và tăng nguy cơ tử vong.

Theo chuyên gia từ Viện Y khoa Woolcock, vấn đề kháng kháng sinh đang ngày càng nghiêm trọng, khi các chủng vi khuẩn đa kháng không chỉ xuất hiện ở các bệnh viện tuyến đầu - nơi điều trị bệnh nhân nặng, mà còn lan rộng đến nhiều bệnh viện tuyến dưới, gây ra mối đe dọa lớn cho sức khỏe cộng đồng.

Kháng thuốc làm tăng chi phí y tế và nguy cơ tử vong. Nguồn: Báo Người Lao Động

Giải pháp phòng chống vi khuẩn kháng kháng sinh

Để ngăn chặn vi khuẩn kháng thuốc, người dân cần thực hiện những biện pháp sau:

• Sử dụng kháng sinh đúng cách: Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ, tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị.
• Phòng ngừa lây nhiễm: Duy trì các biện pháp vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng: Đến khám tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn chuyên môn và điều trị kịp thời.

Kiểm soát việc sử dụng kháng sinh hợp lý là yếu tố then chốt để ngăn chặn tình trạng kháng thuốc. Medpro tự hào đóng góp vào giải pháp này bằng cách cung cấp nền tảng trực tuyến hiện đại, kết nối bạn với hơn 300 cơ sở y tế hàng đầu trên toàn quốc. Với các dịch vụ đặt lịch khám nhanh, tư vấn trực tuyến cùng hàng nghìn gói khám tổng quát và chuyên khoa, Medpro giúp bạn chủ động chăm sóc sức khỏe, bảo vệ bản thân và gia đình khỏi các nguy cơ bệnh tật.

Đặt khám nhanh - lấy số trước 300+ cơ sở y tế toàn quốc cùng Medpro!

Dùng kháng sinh theo đơn bác sĩ để phòng ngừa vi khuẩn kháng thuốc. Nguồn: TTYK Phước An

Kết luận

Bài viết ở trên đã điểm qua tình trạng lạm dụng kháng sinh tại Việt Nam, nguy cơ bệnh tật từ vi khuẩn kháng kháng sinh và các giải pháp phòng ngừa. Medpro hy vọng bạn sẽ sử dụng kháng sinh đúng cách, duy trì vệ sinh cá nhân tốt và tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng. Với hơn 300 cơ sở y tế uy tín và hàng nghìn gói khám sức khỏe, Medpro luôn đồng hành cùng bạn trong việc bảo vệ sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.

Tài liệu tham khảo

1. Tổng quan về kháng kháng sinh - WHO Việt Nam: https://www.who.int/vietnam/vi/health-topics/antimicrobial-resistance
2. Hướng dẫn sử dụng kháng sinh an toàn - Trung tâm Y tế phường 9: https://tytphuong9qgv.medinet.gov.vn/marquee-behavioralternate-dung-thuoc-an-toan-marquee/vi-khuan-khang-khang-sinh-van-nan-do-dau-cmobile16715-73185.aspx
3. Thông tin y tế tình trạng kháng kháng sinh tại Việt Nam - Báo VnExpress: https://vnexpress.net/nguy-co-khong-con-thuoc-chua-do-khang-khang-sinh-4530533.html
4. Thông tin dự báo về hậu quả của việc kháng kháng sinh - Báo VnExpress: https://vnexpress.net/du-bao-nam-2050-khang-khang-sinh-gay-tu-vong-hon-ung-thu-4780136.html