Viêm tắc tĩnh mạch chi dưới: Triệu chứng và hướng điều trị

Viêm tắc tĩnh mạch chi dưới không chỉ gây đau đớn và khó chịu mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tình trạng này xuất hiện khi một cục máu đông hình thành trong các tĩnh mạch sâu của chân, gây ra sự tắc nghẽn và viêm nhiễm. Bài viết này, Medpro sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về các triệu chứng thường gặp của viêm tắc tĩnh mạch chi dưới, cùng với các phương pháp điều trị hiệu quả, từ liệu pháp dùng thuốc đến các biện pháp tự nhiên và phẫu thuật. Việc hiểu rõ về tình trạng này không chỉ giúp người mắc chủ động hơn trong việc kiểm soát bệnh lý mà còn giúp phòng ngừa những hậu quả lâu dài, nâng cao chất lượng cuộc sống. Tham khảo ngay!

Bệnh viêm tắc tĩnh mạch chi dưới là gì? có nguy hiểm không?

Khái niệm và cơ chế phát triển bệnh

Viêm tắc tĩnh mạch chi dưới, còn được biết đến với tên gọi huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT), là một tình trạng y khoa nghiêm trọng. Nó xảy ra khi một cục máu đông hình thành trong một hoặc nhiều tĩnh mạch sâu của chi dưới, thường là ở chân. Cục máu đông này có thể gây tắc nghẽn lưu lượng máu và dẫn đến viêm nhiễm, đau đớn và sưng tấy. Cơ chế phát triển của bệnh liên quan đến ba yếu tố chính: chảy máu chậm trong tĩnh mạch, tổn thương bên trong tĩnh mạch và xu hướng máu dễ đông.

Viêm tắc tĩnh mạch nông chi dưới: Tình trạng này thường không nghiêm trọng và viêm nhiễm xảy ra gần bề mặt da. Chủ yếu cho tác động từ bên ngoài như đặt ống thông truyền dịch hoặc thuốc và có thể tự thuyên giảm khi ngừng tác động từ bên ngoài.

Viêm tắc tĩnh mạch sâu chi dưới: Tình trạng viêm nhiễm sâu và lan rộng hơn, nguy hiểm và có thể đe dọa tính mạng. Do sự hình thành cục máu đông trong lòng tĩnh mạch, nguy cơ cao di chuyển đến phổi gây thuyên tắc phổi. Cần được chẩn đoán và chữa trị kịp thời.

Huyết khối tĩnh mạch sâu

Viêm tắc tĩnh mạch có nguy hiểm không?

Trái ngược với suy giãn tĩnh mạch, một tình trạng phổ biến khác ảnh hưởng đến tĩnh mạch nhưng thường không nghiêm trọng, viêm tắc tĩnh mạch chi dưới có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Trong khi giãn tĩnh mạch thường liên quan đến các vấn đề về thẩm mỹ và đau nhẹ, huyết khối tĩnh mạch sâu có thể dẫn đến tắc nghẽn lưu lượng máu nghiêm trọng, gây viêm và thậm chí là tình trạng y khoa cấp cứu nếu cục máu đông di chuyển đến phổi, gây tắc nghẽn phổi (PE).

Hình ảnh viêm tắc tĩnh mạch chi dưới

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ tăng nặng viêm tắc tĩnh mạch chi

Các nguyên nhân chính gây bệnh.

Có nhiều nguyên nhân gây bệnh viêm tắc tĩnh mạch, dưới đây Medpro sẽ liệt kê một số nguyên nhân phổ biến:

• Tổn tương tĩnh mạch: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường là do các chấn thương trực tiếp gây nên. Khi tĩnh mạch bị tổng thương nó có thể gây viêm và hình thành cục máu đông.
• Chảy máu chậm hoặc tắc nghẽn: Tình trạng này thường gặp ở những người ít vận động, như sau phẫu thuật hoặc trong những chuyến bay dài. Điều này khiến cho máy lưu thông không đều, tạo điều hiện hình hành huyết khối (cục máu đông).
• Rối loạn đông máu di truyền: Yếu tố rối loạn máu đông di truyền làm tăng nguy cơ phát triển bệnh.
• Sử dụng một số loại thuốc: Thuốc ngừa thai và liệu pháp hormone có thể tăng nguy cơ mắc bệnh.

Các nguy cơ làm tăng nặng tình trạng viêm tắc tĩnh mạch chi

• Tuổi tác: Tuổi tác cao, tĩnh mạch có thể mất dần khả năng đàn hồi và van tĩnh mạch hoạt động không còn hiệu quả như trước, dẫn đến quá thì lưu thông máu gặp trở ngại. Điều này sẽ tạo điều kiện cho máu đông hình thành.
• Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể cao sẽ tạo áp lực lên tĩnh mạch, đặc biệt là chi dưới, làm giảm tốc độ lưu thông máu.
• Mang thai: Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao do thay đổi hormone và áp lực tăng lên trên tĩnh mạch chân.
• Lối sống ít vận động: Người có thói quen đứng lâu hoặc ngồi lâu một chỗ có thể làm giảm lưu lượng máu và tăng nguy cơ hình thành huyết khối.

Nhận biết và hiểu rõ những nguyên nhân và yếu tố nguy cơ này không chỉ giúp ngăn ngừa viêm tắc tĩnh mạch chi mà còn hỗ trợ trong việc điều trị kịp thời và hiệu quả.

Làm thế nào để nhận biết được bệnh viêm tắc tĩnh mạch chi dưới?

Nhận biết bệnh viêm tắc tĩnh mạch chi dưới có thể dựa vào việc quan sát các triệu chứng thông thường và cảm nhận các dấu hiệu cảnh báo. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết:

Các triệu chứng viêm tắc tĩnh mạch chi dưới thường gặp

• Đau ở chân: Đau có thể mô tả như cảm giác căng hoặc chuột rút, thường xuất hiện ở một chân và có thể tăng lên khi đứng hoặc di chuyển.
• Sưng: Một hoặc cả hai chân có thể bị sưng, đặc biệt là ở bắp chân hoặc mắt cá.
• Đỏ hoặc nóng ở vùng da bị viêm: Da ở chỗ có viêm tắc có thể trở nên đỏ và cảm giác nóng khi chạm vào.
• Màu da thay đổi: Da ở vùng bị ảnh hưởng có thể thay đổi màu, trở nên xanh hoặc tím.
• Chân nặng nề: Cảm giác nặng nề hoặc mệt mỏi không rõ nguyên nhân ở chân.

Đau như cảm giác căng hoặc chuột rút ở chân có thể biểu hiện của huyết khối tĩnh mạch sâu

Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm cần chú ý

• Khó thở đột ngột: Nếu huyết khối di chuyển đến phổi, nó có thể gây ra khó thở đột ngột, là dấu hiệu cảnh báo của tắc nghẽn phổi.
• Đau ngực hoặc ho không rõ nguyên nhân: Đau ngực, đặc biệt khi thở sâu hoặc ho không giải thích được, có thể là dấu hiệu cảnh báo của tình trạng nguy hiểm.
• Tăng nhịp tim: Nhịp tim nhanh bất thường có thể là dấu hiệu của huyết khối di chuyển.
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu: Cảm giác chóng mặt hoặc ngất xỉu có thể xảy ra do lượng oxy giảm trong máu.

Nếu bạn hoặc ai đó gặp phải những triệu chứng hoặc dấu hiệu trên, đặc biệt là các dấu hiệu cảnh báo, cần phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Viêm tắc tĩnh mạch chi dưới có thể là tình trạng y khoa cấp cứu, đặc biệt nếu huyết khối di chuyển đến phổi.

Phương pháp chẩn đoán viêm tắc tĩnh mạch chi dưới

Chẩn đoán sớm là yếu tố quan trọng trong việc ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm tắc nghẽn phổi (PE) và hậu quả lâu dài như hội chứng hậu huyết khối. Việc chẩn đoán chính xác giúp bác sĩ xác định phương pháp điều trị phù hợp, giảm thiểu rủi ro và cải thiện kết quả điều trị. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán hiện nay:

Siêu âm Doppler: Đây là phương pháp phổ biến để chẩn đoán DVT, sử dụng sóng âm thanh để phát hiện cục máu đông.

Xét nghiệm máu D-dimer: Xét nghiệm này đo lượng D-dimer trong máu, một loại protein xuất hiện khi cục máu đông tan ra. Mức D-dimer cao có thể là dấu hiệu của DVT, nhưng cần thêm xét nghiệm để xác nhận.

Chụp cách lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI): Phương pháp này ít được sử dụng phổ biến nhưng có thể sử dụng trong trường hợp nghi ngờ tắc nghẽn phổi hoặc khi kết quả từ những phương pháp khác không rõ ràng.

Việc lựa chọn phương pháp chẩn đoán nào sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng cụ thể của người bị, tiền sử, yếu tố nguy cơ.

Phương pháp siêu âm chẩn đoán DVT

Phương pháp điều trị viêm tắc tĩnh mạch chi dưới

Dùng thuốc

Thuốc chống đông máu (Anticoagulants): Thuốc chống đông máu, như warfarin, heparin, hoặc các thuốc chống đông máu mới hơn (như rivaroxaban, apixaban) là phương pháp điều trị chính. Chúng giúp ngăn chặn sự hình thành và phát triển của cục máu đông mới và ngăn cản cục máu đông hiện tại lớn lên.

Thuốc giảm đau và chống viêm: Ibuprofen hoặc acetaminophen có thể được sử dụng để giảm đau và viêm.

Phẫu thuật

Trong trường hợp nặng hoặc khi thuốc không hiệu quả, có thể cần phẫu thuật. Một số lựa chọn bao gồm cắt bỏ cục máu đông hoặc đặt một lưới chặn (filter) vào tĩnh mạch chủ dưới để ngăn cục máu đông di chuyển đến phổi.

Cách tự chăm sóc và phòng ngừa bệnh

Khi đối mặt với viêm tắc tĩnh mạch chi dưới, việc tự chăm sóc và phòng ngừa trở nên vô cùng quan trọng. Bệnh này không chỉ gây đau và bất tiện trong cuộc sống hàng ngày, mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được quản lý đúng cách.

Tự chăm sóc đúng cách là bước đầu tiên trong hành trình phục hồi

Mỗi bệnh nhân cần phải chủ động trong việc tự chăm sóc bản thân. Việc này bao gồm việc duy trì hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, giúp kích thích lưu thông máu. Mặc vớ nén y khoa cũng là một biện pháp hữu ích, giúp giảm sưng và hỗ trợ lưu thông máu. Ngoài ra, việc nâng chân khi nghỉ ngơi và theo dõi sát sao bất kỳ thay đổi nào về tình trạng sức khỏe cũng rất quan trọng.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Đối với việc phòng ngừa, một lối sống lành mạnh sẽ là kim chỉ nan. Dưới đây là những lời khuyên hữu ích cho bạn:

Giảm cân nếu bạn bị béo phì, duy trì chế độ ăn uống cân đối giàu chất xơ và ít chất béo, cũng như ngừng hút thuốc là những bước đi quan trọng. Đừng quên uống đủ nước mỗi ngày, bởi việc duy trì cơ thể được hydrat hóa cũng góp phần ngăn ngừa hình thành huyết khối.

• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Bổ sung chất xơ, giảm chất béo xấu và muối có trong chế độ ăn.
• Ngừng thói quen hút thuốc, vì có thể tăng nguy cơ hình thành huyết khối.
• Uống đủ nước mỗi ngày

Duy trì lối sống lành mạnh sẽ là biện pháp tốt nhất

Đối với những người đang tìm hiểu về bệnh, quan trọng là phải nhận biết sớm các dấu hiệu và tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi cần thiết. Duy trì một lối sống lành mạnh và lựa chọn dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để phòng ngừa bệnh. Đối với bệnh nhân, việc tuân thủ phác đồ điều trị và tự quản lý tình trạng sức khỏe là rất quan trọng.

Bài viết này của Medpro nhằm mục đích cung cấp thông tin đầy đủ và chi tiết về viêm tắc tĩnh mạch chi dưới, từ những thông tin cơ bản đến các thông tin chuyên sâu, giúp cho quá trình chăm sóc sức khỏe của bạn hiệu quả hơn.

Xem thêm: Cách trị giãn tĩnh mạch chân tại nhà